Fonların Anlık ve Sürekli Transferi (FAST) Sistemi
10 Şubat 2020 tarihli ve 31035 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 2020/4 sayılı Bankalarca Ticari Müşterilerden Alınabilecek Ücretlere İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğ’e ilişkin değişiklikler doğrultusunda TCMB’nin bünyesinde geliştirilmiş ve işletilmekte olunan Fonların Anlık ve Sürekli Transferi (FAST) Sistemi, müşterilerin banka sistemleri üzerinden gerçekleşen ödeme talimatlarını 7 gün 24 saat esasıyla gerçekleştirebilecekleri EFT’den bağımsız bir sistemdir. FAST ile ödemeler saniyelerle ölçülebilecek bir süre içinde gerçekleşebilmekte; fon, anında alıcı hesapta kullanılabilir hale gelmektedir.
Bu noktada müşteri güvenliğini sağlamak amacıyla belirlenen süre aşımı içerisinde tamamlanmayan işlemler iptal edilmektedir. İşlemin tamamlanması akabinde gönderici ve alıcı müşteriye ödeme sonucu bildirilir.
18 Aralık 2020’de yalnızca banka çalışanlarının pilot olarak ödeme gönderebilecekleri bir pilot süreç ile devreye alınmış olan FAST, 8 Ocak 2021’den itibaren belirli bir kullanım üst limiti dâhilinde müşterilerin kullanımına açılmıştır.
FAST TR Karekod
Ödemeler ekosisteminde ortak kurallar ve bir dil oluşturarak, sektördeki aktörler arasında işbirliğini sağlamak, yenilikçi girişimleri desteklerken, ödeme hizmetlerinin sunumunda karekod kullanımının yaygın kullanımına katkı sunmak amacıyla hazırlanan “Ödeme Hizmetlerinde TR Karekodun Üretilmesi ve Kullanılması Hakkında Yönetmelik” (Yönetmelik) ve bu Yönetmeliğin eki olan “TR Karekod İlke ve Kuralları” belgesi 21 Ağustos 2020 tarihli ve 31220 sayılı Resmî Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girmişti. TR Karekod’un, TCMB tarafından işletilen FAST aracılığıyla gerçekleşecek işlemlerde kullanılmasına yönelik ayrıntılı teknik ilke ve kuralları barındıran FAST TR Karekod Teknik İlke ve Kuralları Rehberi ise, Ödeme Hizmetlerinde TR Karekodun Üretilmesi ve Kullanılması Hakkında Yönetmelik ile TR Karekod İlke ve Kurallar belgesi dayanak alınarak hazırlanmıştır.
Yönetmelik ve ekinde yer alan TR Karekod İlke ve Kurallar belgesine uyumlu olarak oluşturulan söz konusu rehberde, işyerleri tarafından veya kişiden-kişiye gerçekleşen ödemelerde sunulan karekod kullanım modelleri doğrultusunda FAST Sistemi aracılığıyla gerçekleştirilen ödemelerin iş akışları sunulmakta; her iki model için FAST Sistemi ödemelerine ilişkin TR Karekod veri organizasyonu tanılanmaktadır.
Belgede yer alan ilke ve kurallar doğrultusunda, karekod teknolojisi, veri nesnelerinin kodlaması, veri tip ve biçimleri, kullanılan iş modeline göre karekod veri organizasyonunun tanımlanması ve veri nesnelerinin özellikleri hususlarında TR Karekod İlke ve Kuralları belgesinde yer alan tanımlar kullanılmıştır.
FAST – TR Karekod, FAST aracılığıyla gerçekleşecek olan ödeme işlemlerinde kullanılacak olan TR Karekodu ifade etmekte olup; Bankalararası Kart Merkezi tarafından işletilmekte olan TR Karekod altyapısı kullanılmaktadır.
FAST Sistemi Üst Limitin Artırılması
Merkez Bankası tarafından 9 Temmuz 2021’de yapılan basın açıklamasına göre 8 Ocak 2021 tarihi itibarıyla kullanıma açılan FAST Sisteminde günlük ortalama 2 milyon adet anlık ödeme çok kısa bir süre içerisinde sonuçlanmaktadır. Ayrıca bankası aracılığıyla Kolay Adresleme Sistemine (KOLAS) kayıt olan kullanıcıların sayısı da 11 milyonu aşmıştır.
Bu kapsamda hâlihazırda 1.000 TL olan işlem tutar limitinin 4 Ağustos 2021 tarihinde 2.000 TL’ye yükseltileceği duyurulmuştur. Açıklamaya göre ilerleyen süreçte bu üst tutar limitinin daha da yükseltilmesi beklenmektedir.
Ayrıca açıklamada bankaların yanı sıra 6493 Sayılı Kanun kapsamında faaliyet alarak ödeme hizmetleri sağlayan Ödeme ve Elektronik Para Kuruluşlarının FAST Sistemine katılmaları için gerekli olan teknik hazırlıklar ve düzenlemelerin de hayata geçirildiği ve katılım taleplerinin alınmaya başlandığı duyurulmuştur. Yani sisteme katılım için sağlanması gereken teknik ve operasyonel şartlara uygun altyapıyı kurabilen ve testlerde başarı sağlayan ödeme ve elektronik para kuruluşları da FAST Sistemine katılabileceklerdir.
KAYNAKÇA
[2]FAST TR Karekod Teknik İlke ve Kuralları Rehberi
YAZAR
Av. Ferhan Yıldızlı
Av. Gizem Uzunoğlu
Stj. Av. Mert Dilmen
Comments