Muhatabını bazı hukuki işlemlerden haberdar etmek veya belirli bir işlemden etkilenebileceğini bildirmek amacıyla yetkili makamlar tarafından yapılan bildirime tebligat denir. Tanımından da anlaşılacağı üzere, tebligat yapılan tarafa/taraflara bir bilgilendirme yapılmaktadır. Bu bilgilendirme çoğu zaman sonuca bağlandığından tebligat yapılmış bir kişi yükümlülüklerini yerine getirmediği takdirde çeşitli ceza veya yaptırımlarla karşı karşıya kalabilir. Özellikle adil yargılanma hakkı, hukuki dinlenilme hakkı gibi temel haklarla doğrudan bağlı olması[i], tebligatın usulüne uygun yapılmasının önemini arttırmaktadır. Açıklanan sebeplerle Kanun ve mevzuat hükümleri büyük çoğunlukla emredici ve katıdır.
Tebligat asıl olarak bilgilendirme amacı taşımakla birlikte belgelendirme aracı niteliği de taşımaktadır. Tebliğ evrakı ve tebliğ mazbatasından oluşan tebligatta; tebliğ evrakı bilgilendirmeye yarayan, tebliğ mazbatası ise belgelendirmeye yarayan belgedir. Bu özelliği ve resmi belge olması nedeniyle çıkarılmasına yönelik usul ve esaslar Kanunca belirlenmiştir[ii]. Kanunda belirtilen usul ve esaslara aykırı yapılan tebligatlar usulsüz sayılacağından, düzenleme şartları hak kaybına uğramamak açısından önemlidir. Öncelikli olarak tebligatı yapmaya yetkili makamları düzenleyen kanun, 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanunu’na atıf yapmıştır. Tebligat kural olarak PTT Genel Müdürlüğü aracılığıyla yapılsa da Kanun başka usuller de öngörmüştür. Bu usuller:
Posta ve Telgraf Teşkilatı Genel Müdürlüğü aracılığıyla,
Memur aracılığıyla,
Doğrudan doğruya,
İlan yolu ile
Elektronik şekilde olarak sayılabilir.
2011 yılında Tebligat Kanunu’nda yapılan değişiklikle elektronik tebligat hukukumuza girdi. Kanunun7/a maddesi: “Tebligata elverişli bir elektronik adres vererek bu adrese tebligat yapılmasını isteyen kişiye, elektronik yolla tebligat yapılabilir. Anonim, limited ve sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlere elektronik yolla tebligat yapılması zorunludur. Birinci ve ikinci fıkra hükümlerine göre elektronik yolla tebligatın zorunlu bir sebeple yapılamaması hâlinde bu Kanunda belirtilen diğer usullerle tebligat yapılır. Elektronik yolla tebligat, muhatabın elektronik adresine ulaştığı tarihi izleyen beşinci günün sonunda yapılmış sayılır.” Şeklindedir. Ayrıca19.01.2013 tarihli Resmi Gazete ile yürürlüğe giren Elektronik Tebligat Yönetmeliği, elektronik tebligat yönteminin usul ve esaslarını belirlemektedir.
Tebligat Hukuku hakkında, tebliğ evrakı ile tarafa davetiye veya başkaca bir sorumluluk yüklenmiş olabileceğinden belirtilen sürelere dikkat edilmelidir.
KAYNAKÇA
[i] https://edb.adalet.gov.tr/e-book/18-TEBL%C4%B0GATHUKUKU.pdf
YAZAR
Gülşah ALGIN
Mehmet Tuğberk DEKAK
İbrahim Safa UYSAL
Commentaires