Sigortacının Sözleşme Öncesi Aydınlatma Yükümlülüğü Nedir?
Sözleşmenin kurulmasından önceki müzakeresi aşamasında sigortacı ve acentesinin, kendisi ile sözleşme ilişkisi içine girmek isteyen sigorta ettiren ve/veya sigortalıya; sözleşmenin kurulup kurulmayacağı veya sözleşmenin hangi şartlar altında kurulacağı hususlarına etki edebilecek konularda bilgi verme yükümlülüğüne, sigortacının sözleşme öncesi aydınlatma yükümlülüğü denir.
Bu yükümlülüğe konu bilgilendirmenin çerçevesi, dürüstlük kuralı ile çizilmiştir.
Yükümlülüğün Yasal Dayanağı Nedir?
6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun (“TTK”) 1423. Maddesi uyarınca,
“Sigortacı ve acentesi, sigorta sözleşmesinin kurulmasından önce, gerekli inceleme süresi de tanınmak şartıyla kurulacak sigorta sözleşmesine ilişkin tüm bilgileri, sigortalının haklarını, sigortalının özel olarak dikkat etmesi gereken hükümleri, gelişmelere bağlı bildirim yükümlülüklerini sigorta ettirene yazılı olarak bildirir.”
5684 Sayılı Sigortacılık Kanunu’nun (“SK”) 11/3. Maddesi uyarınca,
“Sigorta şirketleri ve sigorta acenteleri tarafından, gerek sözleşmenin kurulması gerekse sözleşmenin devamı sırasında sigorta ettiren, lehdar ve sigortalıya yapılacak bilgilendirmeye ilişkin hususlar yönetmelikle düzenlenir. ”
Bu hükme dayanılarak, Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından çıkarılan Sigorta Sözleşmelerinde Bilgilendirmeye İlişkin Yönetmelik ile, sigortacının aydınlatma yükümlülüğü detaylı bir şekilde düzenlenmiştir.
Aydınlatmanın Şekli Nedir?
Sigorta Sözleşmelerinde Bilgilendirmeye İlişkin Yönetmelik uyarınca sigortacı veya acentesi “Bilgilendirme Formu” aracılığı ile yazılı olarak sigortaya ve sözleşmeye ilişkin bilgileri karşı tarafa aktarır. Ancak, işin gereği niteliği gereği yazılı bilgilendirmenin mümkün olmadığı hallerde yazılılık şartı aranmaz.
Buna ek olarak sigortacı, uygun sözleşmenin yapılmasını sağlamak için gerekli tavsiyelerde bulunmalıdır. Bu tavsiyeler sözlü olarak da verilebilir.
Aydınlatma Yükümlülüğün İhlali Ne Tür Sonuçlar Doğurur?
Sözleşme’nin müzakere ve kuruluş safhalarında, sigortacı aydınlatma yükümlülüğünü hiç veya gereği gibi yerine getirmemiş ise, TTK m.1423/2 uyarınca sigorta ettirenin sözleşmenin yapılmasına 14 gün içinde itiraz hakkı bulunmaktadır. 14 günlük itiraz hakkının süresinde kullanılmaması halinde, sözleşme poliçede yazılı şartlarla akdedilmiş sayılır.
Aydınlatma yükümlülüğü ihlali dolayısıyla sigorta ettiren zarar uğrar ise bu zararın tazminini genel hükümler çerçevesinde talep edebilir.
YAZAR
Mehmet Tuğberk DEKAK
Elif Simay BEŞE
Comments