Elektronik ticaret, mal veya hizmet ürünlerinin, dijital ortamda alınıp satılması işlemidir. Kişi veya kurumlar, kendi e-ticaret sitelerinde hizmeti sağlayabilecekleri gibi, başka hizmet sağlayıcı ortamlarda da ürünlerini satabilmektedirler. Elektronik ticarette en önemli noktalardan biri de ödeme yöntemleridir. Sağlıklı e-ticaret için uzaktan ödemenin mümkün olması gerekmektedir. Elektronik ticarette, başlıca kullanılan ödeme yöntemleri şunlardır:
1. Havale
2. EFT
3. Banka veya Kredi Kartı
4. Elektronik Para
5. Kripto Para
6. Mobil Ödeme
7. Kapıda Ödeme
1. Havale:
Havale, aynı banka üzerinden, banka hesapları arasında, internet veya mobil uygulama ile, banka hesap numaraları veya IBAN No’ları aracılığıyla ürünü satan kişiye ücretin gönderilmesini sağlayan sistemdir.
2. EFT:
EFT, farklı bankalar üzerinden yine internet veya mobil uygulamayla satıcıya fon transferinin gerçekleştirilmesidir.
3. Banka veya Kredi Kartı
E-ticaret sitesi üzerinden MasterCard veya VISA altyapılı banka veya kredi kartlarında, kart numarası ve son kullanma tarihi, ardından CVV (Kart Doğrulama Değeri) kodunun girilmesiyle ödemenin yapıldığı sistemdir.
E-ticaret sitelerinde bu tür ödemenin yapılabilmesi için sitenin SSL sertifikalı olması gerekmektedir.
4. Elektronik Para
Elektronik para ile ödeme, belli bir fon karşılığı tanımlanan elektronik değerler üzerinden fon aktarımının gerçekleştirilmesini ifade eder.
Bu hizmeti kullanabilmek için ilk olarak elektronik para kuruluşları nezdinde bir hesaba sahip olunması gerekmektedir. Elektronik para kuruluşları, Merkez Bankası’ndan belli şartlarda lisans alarak faaliyetlerine devam eden kuruluşlardır.
Şu an ülkemizde 18 adet elektronik para kuruluşu bulunmaktadır.
5. Mobil Ödeme
Mobil ödeme akıllı telefonlarda, telefon numarası vasıtasıyla ödemelerin gerçekleştirilmesidir. Gerçekleşen ödeme öncesi kullanıcıların onay vermesi gerekmektedir.
6. Sanal Pos
Bankalar veya Elektronik Para Kuruluşları aracılığıyla, e-ticaret sitelerine ödeme yapma imkanının tanınmasıdır.
Sanal Pos için de e-ticaret sitesinde 256 bit SSL sertifikasının tanımlanmış olması gereklidir.
7. Kripto Para
İlk olarak 2008 yılında bir makale ile ortaya çıkan Bitcoin, ardında verilerin, sistemdeki her bir birim tarafından gözden geçirildiği ve onaylandığı, demokratik oy sistemi ile verilerin değiştirilemediği blokzincir teknolojisini barındırır.
Kripto para sistemleri, güvenilir, değiştirilemez ve merkezi bir sisteme bağlı değildir. Bu yönden kripto paralar, kendi değerlerini kendileri oluşturmaktadır. Kripto paralar, bir özel ve bir açık anahtar olmak üzere iki anahtara sahiptir. Şifreleme teknolojisi bu şekildedir. Açık anahtar, kripto para sahiplerinin adresi durumundadır.
Bu kapsamda, e-ticaret siteleri, özellikle kripto para takaslarının yapıldığı platformlar olan kripto para borsalarının API’leri sayesinde kripto para ile alışveriş imkanı sunabilmektedir.
8. Kapıda Ödeme
E-ticarette en klasik ödeme yöntemi ise, fiziki ürünün gönderiminin ardından kapıda ödeme yapılmasıdır.
COVID-19 salgını ile de beraber gittikçe kullanım ihtiyacı ve sıklığı artan elektronik ticaret, hukuki ve güvenliksel altyapısının oturması ile de, daha da çok değer kazanacaktır.
KAYNAKÇA
[1] https://www.eticaret.gov.tr/cevrimiciegitim/odeme-altyapisinin-kurulumu-45
YAZAR
Ferhan Yıldızlı
Ali Erşin
Comentários