26 Oca 20224 dakikada okunur

Tahkim Bülteni 16. Sayı

Güncelleme tarihi: 22 Nis 2022

İÇİNDEKİLER

1. ICSID, Değiştirilen Kuralları Oylama için İdari Konseye Sundu

2. İtalya, Uluslararası Tahkim İçin Gerçekten Cazip Bir Merkez Olma Yolunda mı?

A. Hakemlerin Tarafsızlığı ve Bağımsızlığı

B. Yabancı Hakem Kararlarının İtalya'da Tanınması ve Tenfizi

C. Geçici Tedbirler

D. Tarafların Uygulanacak Hukuk Seçimi

3. Yaklaşan Etkinlikler

ICSID, Değiştirilen Kuralları Oylama için İdari Konseye Sundu

ICSID'in uluslararası yatırım anlaşmazlıklarının çözümünde hakim kurallarının modernize edilmesine yönelik beş yıllık süreçte önemli bir dönüm noktasına işaret eden Merkez, değiştirilen kurallarla ilgili kararları, 20 Ocak 2022'de onay oyu için ICSID'in yönetim organı olan İdari Konsey'e sundu. ICSID Üye Devletlerinin, değiştirilen kurallar için 21 Mart 2022'ye kadar oy kullanması bekleniyor. Değişikliklerin onaylanması halinde, güncellenen kurallar 1 Temmuz 2022'de yürürlüğe girecek.

Değiştirilen kurallar ışığında; ICSID Sözleşmesi Tahkim ve Uzlaştırma Kuralları ile İdari ve Mali Düzenlemeler ve Kurum Kurallarında yapılacak değişiklikler, İdari Konsey’in üçte ikisinin onayını gerektirecektir. Ayrıca Değiştirilmiş Tahkim ve Uzlaştırma İşlemleri için Ek Kolaylık Kurallarının ve Araştırma Heyeti ve Arabuluculuk için bağımsız kuralların kabul edilmesi sebebiyle kullanılan oyların ise çoğunluğu gerekecektir.

Önerilen değişiklikler, ICSID'nin 55 yıllık tarihindeki en kapsamlı değişikliklerdir. Güncellenen kurallar ayrıca, işlemlerin yürütülmesinde ve sonuçlarında daha fazla şeffaflık, üçüncü taraf finansmanı için yeni açıklama gereklilikleri ve süreyi daha da kısaltmak isteyen taraflar için hızlandırılmış tahkim kuralları dahil olmak üzere, istişare döneminde Üye Devletlerin ve halkın gündeme getirdiği konuları da içermektedir.

Tamamen yeni olan Arabuluculuk Kuralları, Devletler ve yatırımcılar için mevcut olan uyuşmazlık çözüm prosedürlerinin seçimini genişletiyor. Aynı zamanda bu kurallar ile ICSID'in usul kurallarına ve idari hizmetlerine erişim de genişletildi. ICSID Arabuluculuk ve Araştırma Heyeti, bir Devletin dahil olduğu yatırımla ilgili tüm konularda rızaya dayalı olarak mevcut olacaktır.

Benzer şekilde, Tahkim ve Uzlaştırma için Ek Kolaylık Kuralları kapsamındaki yargı gereklilikleri, tarafların rızasına dayalı olarak ICSID kurallarının ve hizmetlerinin daha yaygın olarak kullanılabilir hale getirilmesi amacıyla gevşetilmiştir. Değiştirilen kurallar uyarınca, Devletin ya da yatırımcının ICSID Üye Devleti veya birinin vatandaşı olması gerekmemektedir. Avrupa Birliği gibi Bölgesel Ekonomik Entegrasyon Kuruluşları da değiştirilmiş Ek Kolaylık Kuralları kapsamında ICSID tahkim ve uzlaşmasına erişebilir.

İdari Konsey tarafından karara bağlanmak üzere önerilen değiştirilmiş kurallar, ICSID web sitesinde İngilizce, Fransızca ve İspanyolca dillerinde mevcuttur.

İtalya, Uluslararası Tahkim için Gerçekten Cazip bir Merkez Olma Yolunda mı?

İtalya'nın Yeni Nesil AB programına erişim için AB kurumlarına sunduğu karmaşık reformların bir parçası olarak, İtalyan Parlamentosu kısa süre önce 206/2021 sayılı Kanun'u (“206 Sayılı Kanun”) onayladı. Diğer şeylerin yanı sıra 206 Sayılı Kanun: İtalya'daki uyuşmazlıkların alternatif çözümü için tahkim ve diğer yöntemlerle ilgili “hukuk yargılamalarının etkinliğini artırmayı ve kuralları değiştirmeyi” amaçlayan “ilkeler ve yönergeler” belirler; ve İtalyan Hükümetini bu “ilkeleri ve yönergeleri” müteakip kararnamelerde uygulamakla görevlendirir. 206 Sayılı Kanun, 9 Aralık 2021'de İtalyan resmi bülteninde yayınlandı ve 24 Aralık 2021'de yürürlüğe girdi.

Kanun'da ortaya konan ilkeler, İtalyan tahkim kurallarını çeşitli açılardan etkilemektedir, bunların en dikkate değer olanları şunlardır: (A) hakemlerin tarafsızlığı ve bağımsızlığı gereklilikleri; (B) yabancı hakem kararlarının tanınması ve tenfizi; (C) tahkim mahkemelerinin ihtiyati tedbir kararı verme yetkisi; ve (D) tarafların uyuşmazlığa uygulanacak hukuku seçme imkanı.

A. Hakemlerin Tarafsızlığı ve Bağımsızlığı

206 sayılı Kanun'un 1(15)(a) Maddesi, hakemlerin, “tarafsızlık ve bağımsızlıklarını” etkileyebilecek tüm “ilgili olgusal koşulları” açıklayan bir beyanı atama sırasında yayınlamaları görevini ortaya koymaktadır. Hakemler bunu yapmazlarsa, atamaları geçersiz olacaktır. Ayrıca, hakem, İtalyan Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (“ICCP”) 815. Maddesi uyarınca ehliyetsizlik/ret sebebi oluşturan durumları açıklamaz ise, görevden alınır.

Bu değişiklik, İtalya'yı modern ve verimli bir uluslararası tahkim merkezinden beklenen standartlara uygun hale getiriyor. Potansiyel bir hakemin tarafsızlığını veya bağımsızlığını etkileyebilecek koşulların erkenden açığa vurulması, gerçekten de uluslararası tahkimde köklü bir uygulamadır ve hemen hemen tüm kurumsal tahkim kurallarında ve tahkim dostu yargı bölgelerinin ulusal tahkim statülerinde bir gerekliliktir.

B. Yabancı Hakem Kararlarının İtalya'da Tanınması ve Tenfizi

ICCP'nin mevcut 839. Maddesi uyarınca, yetkili Temyiz Mahkemesi Başkanı’nın, İtalya'da bir yabancı hükmü tanıması talep edilirse, tek taraflı işlemlerde:

(i) ilgili karara konu olan anlaşmazlığın İtalyan hukuku uyarınca tahkime uygun olup olmadığını ve kararın kamu düzenine aykırı bulgular içerip içermediğini değerlendirmek; ve

(ii) yukarıdaki değerlendirmeye dayanarak, hükmün İtalya'daki “etkililiğini” tanıyan veya tanımayı reddeden bir kararname yayınlayacaktır. Bu kararnameye daha sonra tam teşekküllü çekişmeli yargılamalarda (“İtiraz Davaları”) karşı çıkılabilir.

Bu hususta verilecek olan Tanıma Kararı, ilgili hakem kararını derhal uygulanabilir hale getirir ve bu nedenle, hüküm borçlusunun varlıklarını haczetmek için bir temel olarak kullanılabilir.

C. Geçici Tedbirler

206 sayılı Kanun tarafından getirilen en dikkate değer değişiklik Madde 1(15)(c)'de yer almaktadır. İlgili madde, taraflar tahkim anlaşmasında anlaşmaya vardıkları takdirde, hakemlerin ihtiyati tedbir kararı verebileceğini öngörmektedir.

Bu, İtalya'yı nihayet dünyadaki en tahkim dostu yargı bölgeleri düzeyine getirme potansiyeline sahip, gecikmiş bir reformdur. Hakemlerden geçici tedbir alınmasının imkansızlığı, İtalya'nın uluslararası tahkim için gerçekten çekici bir yer olmasını engelleyen ana faktörlerden biri olarak sıklıkla belirtilmiştir.

D. Tarafların Uygulanacak Hukuk Seçimi

206 sayılı Kanun'un 1(15)(d) maddesi, Hükümetin, kararnamelerinde İtalya'da yerleşik tahkim taraflarına "anlaşmazlıklarına uygulanacak hukuku seçme yetkisi" vermesini gerektirmektedir.

İlk bakışta, İtalya merkezli bir tahkime taraf olan tarafların ihtilaflarına uygulanacak hukuku seçme olanağına zaten sahip oldukları inkar edilemez olduğundan, bu hüküm önemsiz görünebilir. Bununla birlikte, yukarıdaki hüküm, İtalya merkezli bir tahkimin taraflarına, ihtilaflarını çözmek için ulusal yasalar (örneğin, a-national lex mercatoria) dışında bir dizi kural seçme olasılığına kapı açabilir. Hükümet, kararnamelerinde “geçerli hukuk” ifadesini geniş bir şekilde yorumluyorsa ve böylece taraflara uyuşmazlıklarına uygulamak istedikleri herhangi bir “kural”ı seçme yetkisi veriyorsa bu durum söz konusu olabilir. Gerçekten de, 2006 İtalyan tahkim reformu ile yürürlükten kaldırılan ICCP'nin eski 834. Maddesi uyarınca durum böyleydi.

Sonuç

İtalyan tahkim tüzüğünde reform yapmak için 206 Sayılı Kanun'da belirtilen ilkeler, kesinlikle İtalya'nın uluslararası tahkim yeri olarak çekiciliğini artırma potansiyeline sahiptir. Özellikle, hakemlere geçici tedbir kararı verme yetkisi veren hüküm, sonunda İtalya'yı, tahkime düşman olan yargı yetkilerinin genellikle düşürüldüğü arka plandan çıkarmış görünüyor. Ancak reformun fiili kapsamının tam bir değerlendirmesi için hükümet kararnamelerini beklemek gerekiyor. İtalya'nın nihayet uluslararası tahkim için gerçekten çekici bir merkez olmak adına doğru yolda olup olmadığını yalnızca bu kararnameler gösterecektir.

Yaklaşan Etkinlikler

ICC YAF: Uluslararası Tahkimlerin Çevresel Etkisinin Azaltılması

“Daha çevreci tahkimler” ve bunların ne anlama geldiği üzerine bir panel tartışması olan ICC YAF etkinliği 3 Şubat 2022, saat 21.00’da gerçekleşecektir.

Farkındalığı artırmak ve uluslararası tahkimlerin çevresel etkilerini azaltmaya yönelik girişimleri tartışmak adına etkileşimli bir panel tartışması için düzenlenen etkinlikte panelistler, çevresel etkileri en aza indirmek ve tahkimlerin karbon ayak izini azaltmak için tahkim topluluğu genelindeki paydaşların fikirlerine ve en iyi uygulamalara odaklanacaklardır. Söz konusu etkinliğe başvuru için; https://2go.iccwbo.org/icc-yaf-reducing-the-environmental-impact-of-international-arbitrations.html#programme

Genç ISTAC- Pitch Perfect: İlk Adımınızı Nasıl Atarsınız?

Genç ISTAC/ISTAC Mentorluk Programı kapsamında 26 Ocak 2022 tarihinde İstanbul saatiyle 17.00'de gerçekleştirilecek webinarda seçkin konuşmacılar, ilk adıma nasıl hazırlanılacağı, müşteri işini ve endüstrisini nasıl anlayacakları konusunda tavsiyelerini ve görüşlerini sunacaklar.

Kayıt olmak için: https://bit.ly/3fi2uH6