Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu'nun (BDDK), şubesiz faaliyet gösterecek dijital bankalara yönelik yeni düzenlemesi "Dijital Bankaların Faaliyet Esasları ile Servis Modeli Bankacılığı Hakkında Yönetmelik", 29 Aralık 2021 tarihli Resmi Gazete'de yayınlandı. Buna göre herhangi bir şubesi olmadan sadece dijital kanallar üzerinden hizmet verecek olan dijital bankalar, kredi kuruluşlarının uymakla yükümlü olduğu tüm mevzuat hükümlerine ilave olarak ilgili Yönetmelik’te yer alan hükümlere de uymakla yükümlü kılınmıştır.
1. Dijital Bankalar
Faaliyet
Elektronik bankacılık hizmetleri veren şubesiz bankaların faaliyetlerini belirleyen ve 1 Ocak 2022'den itibaren yürürlüğe girecek olan yönetmeliğin 4. maddesine göre dijital bankalar, mevduat ya da katılım bankası olmalarına göre kredi kuruluşlarının gerçekleştirebileceği tüm faaliyetleri yerine getirebilecektir.
Dijital bankalar genel müdürlük ile genel müdürlüğe bağlı hizmet birimleri dışında muhabirlik, acentelik, temsilcilik gibi her ne ad altında olursa olsun teşkilatlanmaya gidemeyecek, fiziksel şube açamayacak, genel müdürlüğe bağlı hizmet birimlerini amacı dışında fiziksel şube gibi kullandıramayacak, dijital ortamda gerçekleştirilecek olanlar hariç kiralık kasa ve emanete alma işlemleri ile saklama hizmetlerini sunamayacaktır.
Kredi Müşterileri
Söz konusu yönetmeliğin 5. maddesince dijital bankaların kredi müşterileri, yalnızca finansal tüketicilerden ve KOBİ'lerden oluşabilecektir.
Fiziksel Büro
Dijital bankaların, müşteri şikâyetlerini ele almak üzere en az bir fiziksel büro kurması 6. madde ile zorunlu tutuldu.
Asgari Ödenmiş Sermaye Tutarı
Yönetmelik hükümlerine göre, dijital bankaların faaliyet izni alabilmesi için gerekli olan asgari ödenmiş sermaye tutarı, 1 milyar TL olarak belirlendi. 9. madde ile BDDK, bu tutarı arttırabilme yetkisine sahiptir.
Ayrıca dijital bankanın, faaliyet izni için gerekli asgari ödenmiş sermaye tutarını 2.5 milyar TL'ye çıkarması halinde, dijital bankanın yapacağı başvuru üzerine BDDK, bu bankalar için getirilen faaliyet kısıtlamalarının tamamen ya da uygun göreceği bir geçiş planı çerçevesinde kademeli olarak kaldırılmasına karar verebilecek.
Teminatsız Nakdi Tüketici Kredileri
İlgili Yönetmelik m.5/4 uyarınca, dijital bankaların bir müşterisine kullandırabileceği teminatsız nakdi tüketici kredilerinin toplamı, ilgili müşterinin beyan edilen ve dijital bankalarca teyit edilen aylık ortalama net gelirinin dört katını ve müşterinin aylık ortalama net gelirinin tespit edilememesi halinde 10,000 TL'yi aşamayacak.
Süreklilik Yüzdesi Değerleri
Dijital bankalar, internet bankacılığı ve mobil bankacılık dağıtım kanalları için taahhüt edilen süreklilik yüzdesi değerlerini 7. madde uyarınca internet sitelerinin ana sayfasında görülebilecek şekilde ilan edeceklerdir ve bu yüzde %99.8'den daha düşük bir değer olamayacaktır.
2. Servis Modeli Bankacılığı
Yönetmelik kapsamında servis modeli bankacılığına ilişkin hükümler de belirlenmiştir. İlgili yönetmeliğe göre servis bankaları, servis bankacılığı hizmetlerini yalnızca yurt içinde yerleşik arayüz sağlayıcılara ve kendi faaliyet izinleri çerçevesinde verebilecektir. Fakat 2. fıkrada belirtildiği üzere bankalar arayüz sağlayıcıları olamayacaklar.
13. maddenin 3. fıkrasınca kredi tahsis kararı da dâhil olmak üzere, arayüz sağlayıcının arayüzü üzerinden servis modeli bankacılığı yoluyla, müşteriye bankacılık hizmetlerinin sunulup sunulmamasına servis bankası karar verecek ve müşteriye sunulacak bankacılık hizmetleri servis bankasının bilançosu üzerinden gerçekleştirilecek.
Arayüz Sağlayıcısı
Yönetmelik’te arayüz sağlayıcısı, servis bankasından hizmet almasının yanında, servis bankası ile müşteri arasında sözleşme ilişkisinin kurulmasına aracılık etmesi veya bu sözleşme kapsamında sağlamakta olduğu arayüz üzerinden, müşteriye servis bankası tarafından bankacılık hizmetlerinin sunulmasına imkân sağlaması bakımından servis bankasına hizmet sunan destek hizmet kuruluşu olarak tanımlanmıştır.
4. fıkrada servis bankasının arayüz sağlayıcının müşterisine bankacılık hizmetleri sunabilmesi için söz konusu müşteri ile servis bankası arasında sözleşme ilişkisinin kurulmasının gerekli olduğu belirtilmiştir.
Arayüz sağlayıcının mobil uygulaması ya da internet tarayıcısı temelli arayüzü üzerinden, beşinci fıkraya uygun olarak müşteri tarafından başlatılan işlemler ve girilen emirler, sır niteliğindeki bilgi paylaşımları olarak nitelendirilmiştir. Müşteri tarafından başlatılan söz konusu işlemler ve emirler, servis bankasının elektronik bankacılık hizmetleri dağıtım kanalları üzerinden başlatılan işlemler ya da girilen emirler olarak kabul edilir ve müşterinin talep ya da talimatı yerine geçer.
Bankaların servis modeli bankacılığı yoluyla arayüz sağlayıcılara verecekleri hizmetler, Bankacılık Kanunu m.4/1-v kapsamında bankacılık faaliyeti konularında kabul edilmektedir ve bu kapsamda bankaların mevcut faaliyet izinleri çerçevesinde verebilecekleri hizmetleri arayüz sağlayıcılara sunabilmeleri için Kuruma faaliyet genişlemesi talebinde bulunmalarına gerek bulunmadığı 9. fıkrada belirtilmiştir.
Dijital Bankalar Dışındaki Diğer Bankaların Elektronik Bankacılık Hizmeti Sunması
Son olarak yönetmeliğin 14. maddesinde yer alan hükme göre dijital bankalar dışındaki faaliyet izni almış ve mevcut faaliyet izinleri çerçevesinde fiziksel şubeleri üzerinden de hizmet sunmaları mümkün olan diğer bankaların, kısmen ya da tamamen elektronik bankacılık hizmetleri dağıtım kanalları aracılığıyla hizmet sunmak istemesi halinde ya da mevcut faaliyet izinlerinin kapsamıyla sınırlı olmak kaydıyla aynı tüzel kişilik altında farklı bir marka adı ile kısmen ya da tamamen elektronik bankacılık hizmetleri dağıtım kanalları aracılığıyla hizmet sunmak istemesi halinde, bu Yönetmelik çerçevesinde ayrı bir başvuru yapılması gerekmemekte ve söz konusu bankalar için bu Yönetmeliğin dijital bankalarla ilgili hükümleri uygulanmamaktadır.
Söz konusu bankalar bu kapsamda şubelerini, ancak Kurumun uygun göreceği bir plan dâhilinde kapatabilecektir ve bu bankalar faaliyetlerini sadece elektronik bankacılık hizmetleri dağıtım kanalları ile gerçekleştirmek istemeleri halinde, Teşkilat Yönetmeliğine göre Kurumun gözetimine ve denetimine tabi kuruluşların bilgi sistemlerinin yerinde denetimi ile görevli hizmet biriminin söz konusu bankaların bilgi sistemlerinin yeterliliği konusunda uygun görüşünün bulunması şartı aranmaktadır.
KAYNAK
YAZAR
Av. Ferhan Yıldızlı
Stj. Av. Selenay Köse
Comments