08.02.2022 tarihinde Sermaye Piyasası Kurulu (“SPK”) tarafından Aracı Kurumlar ve Portföy Yönetim Şirketleri Tarafından Kullanılacak Uzaktan Kimlik Yöntemlerine ve Elektronik Ortamda Sözleşme İlişkisinin Kurulmasına İlişkin Tebliğ (“Tebliğ”), yayınlanması tarihinden 1 ay sonra yürürlüğe girmek üzere 31744 sayılı Resmi Gazete’de yayınlandı.
Ayrıca söz konusu tebliğin yayınlanması ile getirilen değişiklikler sonucu Yatırım Hizmet ve Faaliyetleri ile Yan Hizmetlere İlişkin Belge ve Kayıt Düzeni Hakkında Tebliği'nde de değişikliğe gidildi.
Tebliğ’in İçeriği
Tebliğ’in amacının aracı kurumlar ve portföy yönetim şirketleri tarafından yeni müşteri kabulünde kullanılabilecek uzaktan kimlik tespiti yöntemlerine ve mesafeli olsun olmasın bir bilişim veya elektronik haberleşme cihazı üzerinden yazılı şeklin yerine geçecek şekilde ya da mesafeli olarak sözleşme ilişkisinin kurulmasına yönelik usul ve esasları düzenlemek olduğu 1. maddede belirtilmiştir. Böylece bilişim teknolojilerinde gerçekleşen önemli gelişmelere paralel olarak finansal kuruluşların yüz yüze gerçekleştirdiği işlemlerin uzaktan ve dijital ortamda yapılması mümkün hale gelmiştir.
SPK’nın söz konusu Tebliğ ile yapılan değişikliklere ilişkin yaptığı açıklamaya göre yeni tip korona virüs (Covid-19) salgını nedeniyle sosyal mesafe kuralları ve dışarı çıkma kısıtlamalarının uygulandığı süreçte, uzaktan kimlik tespiti yapılarak hesap açılabilmesi ve bu sayede işlemlerin gerçekleştirilmesi, finansal piyasaların sekteye uğramadan çalışmasında önem arz etmektedir.
Tebliğ’in “genel ilkeler” başlıklı 5. maddesinde uzaktan kimlik tespiti için kullanılacak süreçler ve sistemler yoluyla uzaktan kimlik tespiti işlemi, kritik işlem olarak değerlendirilirmiştir ve işlemin bilgi teknolojileri veya personel tarafından başlatılması, onaylanması ve tamamlanmasına imkân vermeyecek şekilde tasarlanacağı ve işletileceği belirtilmiştir.
Aynı maddenin 7. fıkrası uyarınca aracı kurum ve portföy yönetim şirketi tarafından uzaktan kimlik tespiti sürecinin uygulanmasından önce, iş akış prosedürünün oluşturulması ve prosedürde belirlenen sürecin etkinliği test edilerek sonuçların yazılı hale getirilmesi hüküm altına alınmıştır. Test sonuçlarının başarılı bulunmaması durumunda ise prosedürde gerekli güncellemelerin yapılacağı ve sürecin etkinliği ve yeterliliğinden emin olunmadıkça sürecin uygulanmayacağı taahhüt edilmiştir.
İlgili Tebliğ’de uzaktan kimlik tespiti personel ile kişinin; fiziksel olarak aynı ortamda bulunmasına gerek olmadan, çevrim içi olarak görüntülü görüşmesi ve birbiriyle iletişim kurması olarak düzenlenmiştir. Uygulanacak bu yöntem yüzyüze yapılan kimlik tespiti yöntemine benzemekte ve asgari seviyede risk ihtiva edecek şekilde tasarlanmaktadır.
Uzaktan kimlik tespiti ve mesafeli olarak sözleşme akdedilmesi hizmetlerinin kullanımından kaynaklanan riskler, teknolojik altyapı, bilgi sistemleri yönetimi bileşenlerine yönelik yeni kontrol alanlarının bulunması ve müşteri tanınmasında kullanılan video gibi yeni kayıt unsurları dikkate alınarak yatırım hizmet ve faaliyetlerinin belge kayıt düzeninde değişiklikler yapılması gerekmiştir.
Buna göre Tebliğ’in yürürlük tarihinden bu yana geçen zamanda ortaya çıkan yeni gelişmelerin değerlendirilmesi ve uygulamada ortaya çıkan ihtiyaçların karşılanabilmesi amacı da dikkate alınarak, ‘Yatırım Hizmet ve Faaliyetleri ile Yan Hizmetlere İlişkin Belge ve Kayıt Düzeni Hakkında Tebliğ’de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ’de de değişiklikler yapılarak yeni versiyonu hazırlanmış, yayımı tarihinden bir ay sonra yürürlüğe girmek üzere söz konusu Tebliğ 08.02.2022 tarih ve 31744 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanmıştır.
Değerlendirme
SPK tarafından düzenlenen mevzuat değişikliklerinin bilişim teknolojilerindeki gelişmelerden azami ölçüde faydalanması ile ortaya çıktığı görülmektedir. Son düzenleme olan ilgili Tebliğ’in yayınlanması ile ise finansal kuruluş olarak adlandırılan aracı kurum ve portföy yönetim şirketleri artık dijital ortamda kimlik tespiti yapabilecek ve uzaktan müşteri edinimi sağlayarak hesap açabilecektir.
KAYNAK
YAZAR
Av. Ferhan Yıldızlı
Stj. Av. Selenay Köse
Comments